ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ.
Αξίες, Αποστολή, Οργάνωση: Λ. Καραϊσκος
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ/ΣΩΜΑΤΕΙΟ
Α. Ορισμός
Αθλητικός σύλλογος ή αθλητικό σωματείο είναι ο οργανισμός ο οποίος δραστηριοποιείται σε ένα ή περισσότερα αθλήματα. Το εύρος των αθλητικών σωματείων μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ άσημων ερασιτεχνικών, τοπικών ή επαρχιακών ομάδων, με φιλάθλους συγγενείς και φίλους, και διάσημων συλλόγων, με επαγγελματίες αθλητές και τεχνικούς, επαγγελματικά στελέχη πολλών ειδικοτήτων, εκ τεταμένες εμπορικές δραστηριότητες και χιλιάδες εγγεγραμμένα μέλη.
Β. Αθλητικός σύλλογος στην Ελλάδα (αθλητικός νόμος 2725/1999 με τις μετέπειτα τροποποιήσεις)
Ο αθλητικός νόμος 2725/1999 (Κεφ Α Άρθρα 1-8) περιγράφει λεπτομερώς την έννοια και τον σκοπό του αθλητικού σωματείου, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μελών του, καθώς και τη σύσταση και τη λειτουργία του διοικητικού του συμβουλίου. Επίσης, στα παραπάνω άρθρα περιγράφεται η λειτουργία του σωματείου σε διοικητικό επίπεδο (γενικές συνελεύσεις, αρχαιρεσίες, τηρούμενα βιβλία, κ.ά.), καθώς και οι δυνατότητες, τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις που έχει ένα σωματείο, σύμφωνα με το καταστατικό του.
Γ. Αθλητικοί σύλλογοι μεγάλης αναγνωρισιμότητας
Τα μεγάλα αθλητικά σωματεία συνήθως διαθέτουν επαγγελματικά και ερασιτεχνικά τμήματα σε ένα ή περισσότερα αθλήματα, πολλά μέλη και μεγάλο κύκλο εργασιών. Ως φυσικό επακόλουθο, διαθέτουν υψηλή αναγνωρισιμότητα και ταυτόχρονα μεγάλη ανταπόκριση από τα μέλη τους.
Οι ομάδες και οι αθλήτριες-αθλητές που ανήκουν ως μέλη σε ένα αθλητικό σωματείο μπορούν να αγωνίζονται σε πολλές και διαφορετικές διοργανώσεις, φορώντας τα ίδια χρώματα και χρησιμοποιώντας την ίδια ονομασία, έχοντας τους ίδιους συλλόγους φιλάθλων, υποστηρικτές και εγκαταστάσεις. Η οικονομική ενίσχυση από τους φιλάθλους, οι συμφωνίες χορηγίας, τα τηλεοπτικά δικαιώματα, η εμπορευματοποίηση και η πώληση των προϊόντων που σχετίζονται με το σωματείο, είναι συνήθως οι πρωτογενείς πηγές χρηματοδότησης των αθλητικών σωματείων.
Επιπλέον, υπάρχουν αθλητικοί σύλλογοι ή τμήματά τους, που είναι εισηγμένα στο χρηματιστήριο αξιών. Για παράδειγμα, πολλές επαγγελματικές ευρωπαϊκές ποδοσφαιρικές ομάδες που ανήκουν σε ευρύτερα αθλητικά σωματεία, λειτουργούν με αυτό τον τρόπο. Επίσης, ορισμένες αθλητικές ομάδες ανήκουν σε και χρηματοδοτούνται από συγκεκριμένες εταιρείες, οι οποίες δεν σχετίζονται με τον αθλητισμό. Μία εταιρεία έχει τη δυνατότητα να κατέχει περισσότερες από μία αθλητικές ομάδες, των οποίων οι έδρες, πολλές φορές βρίσκονται ακόμη και σε διαφορετικές χώρες.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ (stakeholders)
Α. Ορισμός του ενδιαφερομένου μέρους
Ένας "ενδιαφερόμενος" είναι οποιοσδήποτε ενδιαφέρεται για την προστιθέμενη αξία που δημιουργεί κάθε φορά ο αθλητικός οργανισμός. Οι άμεσα και έμμεσα ενδιαφερόμενοι ενός αθλητικού συλλόγου είναι οι αθλητές και οι αθλήτριες, οι γονείς, οι θεατές, οι αντίπαλες ομάδες, η διοργανώτρια αρχή, οι φίλαθλοι και οι καταναλωτές, οι χορηγοί, οι δημόσιες υπηρεσίες, οι εθελοντές, οι αντίπαλες ομάδες. Κατά την ανάπτυξη των στρατηγικών σχεδιασμών, οι αθλητικοί σύλλογοι πρέπει να θέτουν στόχους που προκύπτουν από τις ανάγκες των κύριων ενδιαφερομένων τους (Αναλυτικότερα κεφάλαιο 3)
Συμμετέχοντες (αθλητές, αθλήτριες)
Οι συμμετέχοντες (αθλητές, αθλήτριες) είναι θεμελιώδεις παρουσίες στον αθλητικό σύλλογο. Σε ερασιτεχνικό επίπεδο, οι συμμετέχοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξη των συλλόγων, των προπονητών και των υπόλοιπων αθλητών. Μέσα από τη χαρά της συμμετοχής επιτυγχάνουν τους προσωπικούς τους στόχους ανάπτυξης.
Οι επαγγελματίες αθλητές, εκτός από τα παραπάνω, επιδιώκουν και την οικονομική ευμάρεια των ομάδων τους, ώστε να επιτυγχάνουν ανάλογες ανταμοιβές για τα επιτεύγματά τους. Οι αθλητές, είτε σε ερασιτεχνικό είτε σε επαγγελματικό επίπεδο, αναζητούν ένα σωστά δομημένο αθλητικό περιβάλλον, που θα τους προσφέρει ευκαιρίες συμμετοχής με ασφάλεια, με τακτικούς προληπτικούς ιατρικούς ελέγχους και πλήρη ιατρική κάλυψη σε περίπτωση ατυχημάτων.
Θεατές
Οι θεατές επηρεάζουν την οικονομική επιτυχία των αθλητικών συλλόγων, που με τη σειρά τους προσπαθούν να προσελκύσουν θεατές στους αγώνες τους. Οι σύλλογοι κερδίζουν έσοδα από τους θεατές, μέσω συνδρομών, πωλήσεων προϊόντων, εισιτηρίων και συμμετοχής τους σε δραστηριότητες. Οι σύλλογοι δημιουργούν σχέσεις με τους θεατές δημοσιεύοντας τακτικά νέα σχετικά με τα αποτελέσματά τους, διοργανώνοντας εκδηλώσεις όπου οι θεατές μπορούν να συναντήσουν τους παίκτες ή ενθαρρύνοντας το διάλογο στην ιστοσελίδα της ομάδας.
Ιδιοκτήτες/μέλη
Οι αθλητικός σύλλογος με προσανατολισμό το κέρδος έχει ιδιοκτήτες και μετόχους ενώ ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός έχει μέλη.
Οι πελάτες
Όλοι οι αθλητικοί οργανισμοί, κερδοσκοπικοί και μη κερδοσκοπικοί, έχουν πελάτες (τους φιλάθλους και τα μέλη) στους οποίους παρέχουν υπηρεσίες. Αυτό που διαφοροποιείται είναι οι σκοποί, οι στόχοι και το εύρος των δραστηριοτήτων του καθενός.
Χορηγοί
Οι εμπορικοί οργανισμοί προσφέρουν στα αθλητικά σωματεία είτε χρηματικά ποσά είτε χορηγία σε είδος. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκουν ανταποδοτικά οφέλη για την επένδυσή τους, όπως η αύξηση της αναγνωρισιμότητας και η καλλιέργεια θετικής εικόνας για την εταιρεία και τα προϊόντα τους, επιτυγχάνοντας παράλληλα αύξηση των πωλήσεων. Οι κρατικοί φορείς παρέχουν χορηγία σε αθλητικούς οργανισμούς και επιδιώκουν ανταποδοτικά την παροχή ωφελημάτων για την κοινότητα.
Εργαζόμενοι / εθελοντές (Αναλυτικότερα στο κεφάλαιο 5)
Σε αντίθεση με άλλες βιομηχανίες, ο κλάδος του αθλητισμού και της αναψυχής έχει μεγάλη εξάρτηση από τους εθελοντές. Οι αθλητικοί σύλλογοι έχουν συνήθως λιγότερους από πέντε υπαλλήλους και σε πολλές περιπτώσεις λειτουργούν καθαρά με εθελοντές.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3:ΑΠΟΣΤΟΛΗ-ΟΡΑΜΑ-ΑΞΙΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
Α. Αποστολή
H δήλωση αποστολής (mission statement) ενός αθλητικού συλλόγου είναι μια προσπάθεια να αποδοθεί με συντομία ο θεμελιώδης σκοπός λειτουργίας του. Μία ή δύο προτάσεις συνήθως αρκούν να περιγράψουν την αποστολή του συλλόγου.
Αυτή η σύντομη δήλωση εμφανίζεται συχνά στις ετήσιες εκθέσεις του συλλόγου, στα διαφημιστικά έγγραφα, στις ιστοσελίδες, στις επαγγελματικές κάρτες, στα επιστολόχαρτα αλληλογραφίας και σε κάθε παραγόμενο έντυπο.
Ο σκοπός της δημιουργίας δήλωσης αποστολής και της δημόσιας προβολής της είναι να κοινοποιηθεί το επιθυμητό μήνυμα στο ενδιαφερόμενο κοινό και να ενσταλαχτεί μια αίσθηση αξίας στη δημόσια εικόνα του οργανισμού αλλά και στο έμψυχο δυναμικό του.
Για τους διαχειριστές και όσους εμπλέκονται στον στρατηγικό σχεδιασμό, είναι απολύτως απαραίτητο η αποστολή του συλλόγου να είναι γνωστή και κατανοητή. Είναι η αρχή που στηρίζει όλες τις δραστηριότητες και τα καθήκοντα που επιτελούν οι προπονητές, οι αθλητές, οι διευθυντές, οι εργαζόμενοι, οι εθελοντές, τα μέλη, δηλαδή το έμψυχο δυναμικό του συλλόγου.
Β. Όραμα και αξίες
Κάθε αθλητικός σύλλογος, όπως και κάθε οργανισμός, πρέπει να είναι σαφής σχετικά με το όραμα και τις αξίες του. Το Όραμα και οι Αξίες, τα οποία συχνά αξιολογούνται-και πιθανόν τροποποιούνται, περιγράφουν τη φιλοσοφία του συλλόγου, τους στόχους και τις αξίες που πρεσβεύει. Είναι σημαντικά γιατί παρέχουν στο σύλλογο μια αίσθηση ταυτότητας και μπορούν να βοηθήσουν τα μέλη αλλά και όλους τους ενδιαφερόμενους να κατανοήσουν το είδος του συλλόγου που επιθυμούν, τι θέλουν για το μέλλον του και ποιον προσπαθούν να φτάσουν ή να ξεπεράσουν.
Εκτός από τους στόχους και τη μελλοντική κατεύθυνση του συλλόγου, ορίζονται επίσης τα όριά του – προσδιορίζονται ο τύπος του συλλόγου που αποφεύγουμε να δημιουργήσουμε και το κοινό που δεν επιθυμούμε να προσεγγίσουμε. Για παράδειγμα, ίσως απλά θέλουμε να εστιάσουμε περισσότερο στα αναπτυξιακά τμήματα και λιγότερο στους ενήλικες. Η αποστολή, το όραμα και οι αξίες ενός αθλητικού συλλόγου είναι οι θεμέλιοι λίθοι του και συμβάλλουν στην καθημερινή του λειτουργία αλλά και στο μελλοντικό σχεδιασμό.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
Α. Ο αθλητικός σύλλογος - όχημα καλών πρακτικών
Οι λειτουργίες ενός αθλητικού συλλόγου μπορούν να μην περιορίζονται στα στενά όρια της αθλητικής δραστηριότητας αλλά ιδανικά να επεκτείνονται σε δράσεις και πρωτοβουλίες προς ανάπτυξη, εξέλιξη των μελών του και γενικότερα σε υποστήριξη της κοινωνίας που απευθύνεται. Τέτοιες μπορεί να είναι:
Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα, (ERASMUS+, ASPIRE, BE ACTIVE, HEPA)
Σχηματισμός εθελοντικών ομάδων με οργάνωση και τακτική δράση
Ενίσχυση δράσεων άλλων οργανισμών με φιλανθρωπικό προφίλ και συμπόρευση
Αυτόνομες, αλληλέγγυες δράσεις (υποστήριξη μελών)
Β. Προσωπική ανάπτυξη μελών
Διαρκής καλλιέργεια του σεβασμού μεταξύ των μελών (προπονητών, παραγόντων, αθλητών, φιλάθλων, γονέων) αλλά και μεταξύ των μελών των αντιπάλων ομάδων. Ενίσχυση της ιδέας περί δίκαιων αγώνων (fair play)
Διαρκής καλλιέργεια του σεβασμού στη διαφορετικότητα των μελών
Τακτικές ενέργειες-δράσεις ενημέρωσης κατά του εθισμού στον αθλητισμό (πχ ντόπινγκ, στοιχηματισμός)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΣ
Εθελοντισμός και ερασιτεχνικό αθλητικό σωματείο
Αντλώντας δύναμη από την αγάπη και συμμετοχή των μελών του, ένας ερασιτεχνικός αθλητικός σύλλογος, ακόμα και τοπικού επιπέδου, έχει τη δυνατότητα να ισχυροποιηθεί μέσω υποστηρικτικών ενεργειών από τα μέλη του. Ανάλογα, και τα μέλη μπορούν να ωφεληθούν από το σύλλογο βιώνοντας ουσιαστικές και μοναδικές εμπειρίες, κατακτώντας πολύτιμες μαλακές δεξιότητες (soft skills), σημαντικές για τη ζωή τους. Ενέργειες υποστήριξης και ανάπτυξης του συλλόγου μπορεί να είναι:
- Οργάνωση και λειτουργία γραφείου Τύπου
- Ζωντανές καλύψεις αθλητικών διοργανώσεων με live streaming
- Ζωντανές ραδιοφωνικές εκπομπές ψυχαγωγίας και ενημέρωσης των μελών σε ιντερνετική πλατφόρμα
- Δημιουργία τακτικού newsletter με τα νέα του συλλόγου
- Οργάνωση ομιλιών, εκδηλώσεων ενημέρωσης, εκπαίδευσης και εμψύχωσης των μελών
- Ανάπτυξη δικτύου marketing
- Διατήρηση λογαριασμών στα social media (Facebook, Instagram, Twitter κλπ) για την ενημέρωση και συσπείρωση των μελών